Plantengroei: het lijkt soms alsof het vanzelf gaat, maar dit is absoluut niet het geval. Een plant kan zonder de juiste omstandigheden niet groeien en bloeien. Gelukkig heb jij de touwtjes in handen en kan je helpen bij het optimaliseren van deze omstandigheden. Het begrijpen van de groeifactoren van een plant is belangrijk om jouw gewassen, kruiden of bloemen beter te verzorgen.
Of je nu alvast goed voorbereid wilt zijn op het komende moestuinseizoen of zaadjes alvast binnenshuis wilt laten ontkiemen: wij vertellen wat een plant nodig heeft om te groeien.
Een plant groeit door fotosynthese
Een plant groeit door middel van fotosynthese. In het kort houdt dit in dat een plant koolstofdioxide (CO2) en water omzet in zuurstof en glucose. Wij mensen hebben voornamelijk water, zuurstof en voeding nodig om te overleven. Bij planten draait het allemaal om glucose en zonder deze stof kan een plant niet overleven.
Volgens een studie van Taiz en Zeiger (2018) bepaalt de hoeveelheid licht en koolstofdioxide hoeveel glucose een plant kan produceren. Als er geen licht (of geen koolstofdioxide) is, stopt de plant met groeien. Maar alleen fotosynthese is niet genoeg. Een plant heeft meer nodig om gezond te blijven.
Dit zijn de groeifactoren van een plant
Om te groeien, hebben planten nieuwe cellen nodig. Via celdeling worden er nieuwe worteltoppen en bladeren geproduceerd. Dit doen de cellen door de geproduceerde glucose uit de bladeren te halen. Maar om deze glucose goed te kunnen gebruiken, heeft een plant de juiste groeifactoren nodig, zoals temperatuur en luchtvochtigheid. Gelukkig heb jij in veel gevallen invloed op deze factoren.
1. Water
Water is niet alleen essentieel voor mensen, maar ook voor planten. Water wordt niet alleen gebruikt voor fotosynthese, maar ook als transportmiddel voor voedingsstoffen. Het is oppassen geblazen met hoeveel water je een plant geeft. Geef je te veel? Dan kan dit invloed hebben op het zuurstofgehalte van de plant. Geef je te weinig? Dan stopt de plant met groeien en kunnen de bladeren verkleuren.
2. Licht
Licht is als het ware de voedingsbron voor fotosynthese. Zonder licht kan een plant niet groeien. Wist je dat de zon een breed spectrum aan kleuren afgeeft? Volgens onderzoek groeien planten het beste onder blauw licht. Voor de bloei hebben ze juist meer rood licht nodig. Wil je zaailingen binnen een goede start geven? Kies dan voor een LED kweeklamp met een combinatie van rood en blauw licht. Volgens onderzoek zorgt een combinatie van dit lichtspectrum voor de beste fotosynthese (Hernández & Kubota, 2016).
3. Voedingsstoffen
Planten hebben ook voedingsstoffen om sterk en gezond te blijven. Dit kun je geven in de vorm van plantenvoeding. De belangrijkste voedingsstoffen die een plant nodig heeft, zijn onder andere stikstof, fosfor en kalium. Deze stoffen zorgen voor gezonde stengels en bladeren en kunnen de groei optimaliseren.
Krijg je plant niet genoeg voedingsstoffen binnen? Dan merk je dit aan gele bladeren en een gestage groei.
4. Zuurstof
Een plant heeft zuurstof nodig om adem te halen. Het klinkt misschien gek, maar ook planten halen adem. Door adem te halen, zetten ze zuurstof om in energie. Deze energie is onder andere nodig
voor celdeling. Met de energie wordt de glucose namelijk omgezet in de creatie van nieuwe wortels, bladeren en stengels.
Wanneer de grond te nat is, kan er een tekort aan zuurstof ontstaan. Hierdoor stopt de plant met groeien.
5. Temperatuur
Wist je dat de temperatuur invloed heeft op de ademhaling van de plant? Wanneer de temperatuur te hoog is, gaat er alleen energie naar het intact houden van de bestaande stengels. Er is dus geen zuurstof meer om nieuwe plantencellen te creëren.
Maar ook een te lage temperatuur is niet goed. Bij temperaturen onder de 10 graden Celsius vertraagt de fotosynthese en kunnen de suikers niet goed worden verwerkt. De bladeren zitten vol met glucose, maar deze komen er simpelweg niet uit waardoor de plant niet groeit.
Volgens onderzoek is 15 tot 25 graden Celsius de ideale groeitemperatuur voor de meeste planten (Berry & Björkman, 1980).
6. Luchtvochtigheid
Luchtvochtigheid is het laatste in het rijtje van groeifactoren van planten. De luchtvochtigheid bepaalt hoe snel het water wordt verdampt uit de bladeren. Wanneer er een lage luchtvochtigheid is, verdampt het water erg snel waardoor er kans is op uitdroging. Is er een hoge luchtvochtigheid? Dan loop je het risico op schimmelvorming.
Hier vind je de ideale luchtvochtigheid voor kweekruimtes.
De groei stimuleren?
Doe je je best om de plantengroei te stimuleren? Maar doen sommige plantjes het niet zo goed als je had verwacht? Dan kan er iets mis zijn met een van de groeifactoren. Aangezien het in het voorjaar in Nederland nog erg koud kan zijn, beginnen veel kwekers met het binnenshuis kweken van zaailingen. De temperatuur is hier simpelweg een stuk aangenamer en zo krijgen zaailingen direct een goede start.
Maar zoals je weet is niet alleen de temperatuur een van de groeifactoren van planten. Ook licht is essentieel bij het creëren van fotosynthese. Om het juiste licht na te bootsen, gebruiken veel moestuinkwekers een kweeklamp. LED kweeklampen bevatten een compleet kleurenspectrum waardoor de plant beter zal groeien én bloeien. In onze webshop vind je lampen die uitermate geschikt zijn voor beginners. En heb je vragen? Bel of mail dan gerust met onze expert.
Veelgestelde vragen over de groeifactoren van een plant:
Wat hebben planten nodig om goed te kunnen groeien?
Planten hebben een combinatie van licht, water, voedingsstoffen, zuurstof, een goede temperatuur en niet te hoge luchtvochtigheid nodig om te groeien.
Waarom is licht een belangrijke groeifactor?
Zonder licht bestaat er geen fotosynthese en zal je plant dus niet gaan groeien. Zonder voldoende zonlicht (of kunstmatig licht) produceren de bladeren niet genoeg suikers om nieuwe plantencellen te creëren. Betekent dit dan dat iedere plant in het zonnetje moet staan? Nee, de hoeveelheid licht verschilt per soort.
Bij welke temperatuur groeien planten?
De meeste planten groeien goed bij een temperatuur van ongeveer 15 tot 25 graden Celsius. Echter, de optimale temperatuur verschilt per plantensoort. Zo kunnen tomaten en paprika’s bijvoorbeeld beter tegen hoge temperaturen dan sla en spinazie.
Bronnen:
Taiz, L., Zeiger, E., Møller, I.M. and Murphy, A. (2018) Plant Physiology and Development. Oxford University Press, Oxford.
Hernández, R., Eguchi, T. and Kubota, C. (2016) Growth and Morphology of Vegetable Seedlings under Different Blue and Red Photon Flux Ratios Using Light-Emitting Diodes as Sole-Source Lighting. VIII International Symposium on Light in Horticulture, East Lansing, 22-26 May 2016, 195-200.
https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2016.1134.26
Berry, J.A. and Bjorkman, O. (1980) Photosynthetic Response and Adaptation to Temperature in Higher Plants. Annual Review of Plant Biology, 31, 491-543.
http://dx.doi.org/10.1146/annurev.pp.31.060180.002423
